کلید شما برای ورود به دنیای آنلاین

 سلام به شما دوست عزیز که می‌خواهید قدم به دنیای هیجان‌انگیز وب بگذارید! راه‌اندازی یک وب‌سایت شباهت زیادی به افتتاح یک کسب‌وکار در دنیای واقعی دارد. تصور کنید می‌خواهید یک فروشگاه باز کنید؛ اولین چیزی که نیاز دارید یک آدرس خوب، سرراست و به‌یادماندنی است تا مشتریان بتوانند شما را پیدا کنند. در دنیای دیجیتال، این آدرس همان «دامنه» یا «دامین» (Domain) است.

دامنه، هویت و شناسنامه وب‌سایت شما در اینترنت است. این همان نامی است که کاربران در نوار مرورگر خود تایپ می‌کنند تا به خانه آنلاین شما سر بزنند. انتخاب یک دامنه مناسب، اولین و یکی از مهم‌ترین قدم‌ها برای ساختن یک برند قدرتمند و معتبر در فضای آنلاین است. در این راهنمای جامع، با زبانی ساده و دوستانه، هر آنچه را که یک فرد مبتدی برای شناخت، انتخاب و مدیریت دامنه نیاز دارد، با هم بررسی خواهیم کرد. پس با ما همراه باشید تا کلید ورود به دنیای آنلاین را با اطمینان در دست بگیرید.

 

دامنه به زبان ساده چیست؟ آدرس وب‌سایت شما

  

• از اعداد پیچیده تا نام‌های ساده: چرا دامنه اختراع شد؟

 اینترنت در واقع یک شبکه جهانی غول‌پیکر از کامپیوترها و سرورهاست که همگی به هم متصل هستند. برای اینکه این دستگاه‌ها بتوانند یکدیگر را در این شبکه پیدا کنند، به هر کدام یک آدرس منحصر به فرد عددی به نام «آدرس IP» اختصاص داده می‌شود؛ چیزی شبیه به ۶۶.۲۴۹.۶۶.۱ . حالا تصور کنید برای بازدید از وب‌سایت مورد علاقه‌تان مجبور بودید این رشته از اعداد را به خاطر بسپارید! قطعاً غیرممکن و بسیار دشوار بود.

دامنه دقیقاً برای حل همین مشکل به وجود آمد. دامنه یک نام ساده، قابل خواندن و به‌یادماندنی است که به جای آن آدرس IP پیچیده قرار می‌گیرد. در پشت صحنه، سیستمی به نام «سامانه نام دامنه» یا DNS (Domain Name System) وجود دارد که مانند یک دفترچه تلفن عظیم برای اینترنت عمل می‌کند. وقتی شما نام amolnovin را وارد می‌کنید، DNS این نام را به آدرس IP مربوطه ترجمه می‌کند و مرورگر شما را به سرور درست هدایت می‌کند. پس در حالی که عملکرد دامنه کاملاً فنی است، ارزش اصلی آن برای شما در قدرت بازاریابی و برندسازی آن نهفته است. انتخاب دامنه، اولین تصمیم بزرگ شما در ساختن هویت برندتان است.

 

• یک نام، یک آدرس: مفهوم انحصار در دامنه

 یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های دامنه، انحصاری و منحصر به فرد بودن آن است. وقتی شما یک دامنه مانند my-online-shop.com را ثبت می‌کنید، این آدرس در تمام دنیا فقط و فقط متعلق به شماست و هیچ شخص دیگری نمی‌تواند دقیقاً همین نام را با همین پسوند ثبت کند. دامنه مانند کد ملی برای وب‌سایت شما عمل می‌کند و هویت آن را در اینترنت مشخص می‌سازد.

البته این انحصار فقط برای ترکیب دقیق نام و پسوند است. اگر شما my-online-shop.com را ثبت کرده باشید، شخص دیگری همچنان می‌تواند my-online-shop.net یا my-online-shop.ir را ثبت کند، مگر اینکه شما خودتان برای محافظت از برندتان، این پسوندهای دیگر را نیز خریداری کرده باشید.

 

• اجاره، نه مالکیت دائمی: ماهیت ثبت دامنه

 یک تصور اشتباه رایج در بین مبتدیان این است که با پرداخت هزینه، دامنه را برای همیشه «می‌خرند». اما حقیقت این است که ثبت دامنه بیشتر شبیه به «اجاره» یک ملک است تا خرید آن. شما دامنه را برای یک دوره زمانی مشخص، که معمولاً بین یک تا ده سال است، به نام خود ثبت می‌کنید. پس از پایان این دوره، برای حفظ مالکیت دامنه باید هزینه تمدید آن را به صورت سالانه یا چندساله پرداخت کنید. در غیر این صورت، دامنه منقضی شده و پس از طی مراحلی، دوباره برای ثبت توسط دیگران آزاد می‌شود.

 

جادوی پشت پرده: دامنه چگونه کار می‌کند؟ (سفر یک کلیک)

 شاید برایتان جالب باشد که بدانید از لحظه‌ای که آدرس یک سایت را در مرورگر تایپ کرده و کلید Enter را فشار می‌دهید تا زمانی که سایت به شما نمایش داده می‌شود، چه سفر شگفت‌انگیزی در کسری از ثانیه رخ می‌دهد. بیایید این فرآیند را که به آن «جستجوی DNS» می‌گویند، به صورت یک داستان گام‌به‌گام دنبال کنیم:

1. گام اول: شما شروع می‌کنید. شما آدرس com را در نوار مرورگر خود وارد می‌کنید.
2. گام دوم: درخواست به دفترچه تلفن اینترنت (DNS). مرورگر شما ابتدا حافظه موقت (کش) خود را برای یافتن آدرس IP این دامنه جستجو می‌کند. اگر قبلاً به این سایت سر زده باشید، ممکن است آدرس در آنجا ذخیره شده باشد. در غیر این صورت، مرورگر یک درخواست به نزدیک‌ترین سرور DNS بازگشتی (Recursive DNS Server) ارسال می‌کند که معمولاً توسط شرکت ارائه‌دهنده اینترنت (ISP) شما مدیریت می‌شود.
3. گام سوم: پرس‌وجو از مدیران ارشد. اگر سرور بازگشتی هم آدرس را در کش خود نداشته باشد، از یکی از ۱۳ سرور ریشه (Root Nameserver) در جهان می‌پرسد: «چه کسی مسئول دامنه‌های با پسوند .com است؟».
4. گام چهارم: مراجعه به بخش مربوطه. سرور ریشه، درخواست را به سرور TLD (مخفف Top-Level Domain) که مسئولیت تمام دامنه‌های با پسوند .com را بر عهده دارد، ارجاع می‌دهد.
5. گام پنجم: پیدا کردن سرور اصلی. سرور TLD آدرس سرور نام معتبر (Authoritative Nameserver) را که اطلاعات دقیق و نهایی دامنه com روی آن ثبت شده است، برمی‌گرداند. این سرورهای نام (که به آن‌ها نیم‌سرور یا NS هم می‌گویند) توسط شرکت هاستینگ شما مدیریت می‌شوند (مثلاً ns1.xx.com و ns2.xx.com).
6. گام ششم: دریافت آدرس سرور بازگشتی اکنون مستقیماً از سرور نام معتبر mihanwp.com می‌پرسد: «آدرس IP این دامنه چیست؟». سرور نام معتبر پاسخ را که یک آدرس IP است (مثلاً ۶۶.۲۴۹.۶۶.۱)، به سرور بازگشتی ارسال می‌کند.
7. گام هفتم: نمایش سایت. در نهایت، سرور بازگشتی این آدرس IP را به مرورگر شما می‌دهد. مرورگر شما حالا می‌داند که فایل‌های وب‌سایت در کدام کامپیوتر (سرور) در اینترنت ذخیره شده‌اند. پس یک درخواست مستقیم به آن IP ارسال می‌کند و وب‌سرور نیز محتوای سایت را برای نمایش به مرورگر شما می‌فرستد.

این فرآیند پیچیده، ارتباط حیاتی بین دامنه، هاست و نیم‌سرورها را به خوبی نشان می‌دهد و همه اینها در چشم بر هم زدنی اتفاق می‌افتد.

 

آناتومی یک آدرس وب: اجزای دامنه

 هر آدرس وب‌سایت از اجزای مشخصی تشکیل شده است که هر کدام نقش خاصی دارند. بیایید یک آدرس نمونه مانند https://blog.example.com را کالبدشکافی کنیم.

 

نام و پسوند (SLD و TLD)

 یک دامنه استاندارد حداقل از دو بخش اصلی تشکیل شده است که با یک نقطه از هم جدا می‌شوند.^۴

• نام دامنه (Second-Level Domain یا SLD): این بخش، نام منحصر به فرد و اصلی وب‌سایت شماست. در مثال ما، example نام دامنه است. این نام باید بین ۱ تا ۶۳ کاراکتر باشد و می‌تواند شامل حروف انگلیسی (a-z)، اعداد (۰-۹) و خط تیره (-) باشد. توجه داشته باشید که خط تیره نمی‌تواند در ابتدا یا انتهای نام قرار بگیرد و استفاده از فاصله یا علائم دیگر مجاز نیست.
• پسوند دامنه (Top-Level Domain یا TLD): این بخش که بعد از نقطه قرار می‌گیرد، نوع یا دسته‌بندی وب‌سایت را مشخص می‌کند. در مثال ما، .com پسوند دامنه است. در بخش بعدی به طور مفصل با انواع پسوندها آشنا خواهیم شد.

 

زیردامنه (Subdomain): سازماندهی سایت شما

 زیردامنه یا ساب‌دامین، یک پیشوند است که به ابتدای نام دامنه اصلی شما اضافه می‌شود و به شما اجازه می‌دهد بخش‌های مختلف وب‌سایت خود را سازماندهی کنید. در مثال ما، blog یک زیردامنه است. زیردامنه‌ها به شما امکان می‌دهند برای هر بخش از سایت خود یک هویت تقریباً مستقل ایجاد کنید. نکته مهم این است که ایجاد زیردامنه کاملاً رایگان است و شما می‌توانید هر تعداد که نیاز دارید از طریق پنل هاست خود ایجاد کنید.

برخی از کاربردهای رایج زیردامنه عبارتند از:

• برای وبلاگ: example.com
• برای فروشگاه اینترنتی: example.com
• برای نسخه موبایل سایت: example.com
• برای بخش پشتیبانی یا مستندات: example.com  
• برای سایت آزمایشی (Staging): example.com

یک نکته بسیار حیاتی برای مبتدیان، تفاوت زیردامنه با زیرپوشه (Subfolder) است. زیردامنه (blog.example.com) توسط موتورهای جستجو مانند گوگل، به عنوان یک وب‌سایت تقریباً مجزا در نظر گرفته می‌شود. این کار باعث تقسیم اعتبار و قدرت سئوی سایت شما بین دامنه اصلی و زیردامنه می‌شود. در مقابل، زیرپوشه (example.com/blog) بخشی از وب‌سایت اصلی شما محسوب می‌شود و تمام اعتبار سئو را زیر چتر دامنه اصلی شما جمع می‌کند. بنابراین، برای اکثر کسب‌وکارها، به ویژه برای بخش‌های کلیدی مانند وبلاگ، استفاده از زیرپوشه به شدت توصیه می‌شود تا به تقویت قدرت دامنه اصلی کمک کند. زیردامنه‌ها بهتر است برای عملکردهای کاملاً متمایز مانند پورتال مشتریان یا یک خط تولید کاملاً متفاوت استفاده شوند.

 

دنیای پسوندها: آشنایی با انواع دامنه (TLDs)

 پسوند دامنه (TLD) بخش مهمی از هویت سایت شماست و به کاربران و موتورهای جستجو کمک می‌کند تا ماهیت وب‌سایت شما را بهتر درک کنند. پسوندها به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

 

پسوندهای عمومی (gTLDs – Generic Top-Level Domains)

 این پسوندها رایج‌ترین و شناخته‌شده‌ترین گزینه‌ها در سراسر جهان هستند و محدودیت جغرافیایی ندارند. محبوب‌ترین آن‌ها عبارتند از:

• .com: مخفف “Commercial” (تجاری)، این پسوند پادشاه بی‌چون‌وچرای دامنه‌هاست. اگرچه در ابتدا برای مقاصد تجاری بود، اما امروزه برای هر نوع وب‌سایتی استفاده می‌شود و اولین انتخاب اکثر افراد است.
• .net: مخفف “Network” (شبکه)، در اصل برای شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی و فناوری طراحی شده بود اما اکنون کاربرد عمومی‌تری دارد.
• .org: مخفف “Organization” (سازمان)، معمولاً توسط سازمان‌های غیرانتفاعی، پروژه‌های متن‌باز و نهادهای فرهنگی استفاده می‌شود.
• .info: برای وب‌سایت‌های اطلاع‌رسانی و مرجع.
• .biz: مخفف “Business”، جایگزینی برای .com و مختص کسب‌وکارها.

 

پسوندهای کد-کشوری (ccTLDs – Country Code Top-Level Domains)

 این پسوندها دو حرفی هستند و به یک کشور یا منطقه خاص اختصاص دارند.^۴ این پسوندها برای کسب‌وکارهایی که مخاطبان یک کشور خاص را هدف قرار می‌دهند، ایده‌آل هستند.

تمرکز بر ایران (.ir):

پسوند ملی ایران .ir است که توسط مرکز ثبت دامنه کشوری (ایرنیک) مدیریت می‌شود.

• .ir: این پسوند بهترین و اقتصادی‌ترین انتخاب برای وب‌سایت‌هایی است که مخاطب اصلی آن‌ها در ایران قرار دارد. این دامنه حس هویت ملی را القا می‌کند و معمولاً ارزان‌تر از پسوندهای بین‌المللی است.
• زیرمجموعه‌های تخصصی.ir: برای ثبت این دامنه‌ها، نیاز به ارائه مدارک و مجوزهای خاصی از نهادهای مربوطه است.
  • ir: برای شرکت‌های تجاری و سهامی ثبت‌شده.
  • ir: برای دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی با مجوز رسمی.
  • ir: برای مدارس و مؤسسات آموزشی تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش.
  • ir: برای سازمان‌ها و نهادهای اجرایی دولتی.
  • ir: برای سازمان‌های غیرانتفاعی و انجمن‌های علمی و فرهنگی رسمی.

 

پسوندهای جدید و موضوعی (nTLDs & sTLDs – New/Sponsored TLDs)

 در سال‌های اخیر، صدها پسوند جدید و خلاقانه به دنیای وب اضافه شده‌اند که به شما اجازه می‌دهند نام دامنه‌ای بسیار توصیفی و مرتبط با کسب‌وکارتان داشته باشید. این پسوندها برای برندسازی بسیار قدرتمند هستند. چند مثال جذاب:

• coffee یا mybest.cafe
• shop یا shoe.store
• agency یا my.photography
• fitness یا coding.academy

اگرچه این دامنه‌ها می‌توانند گران‌تر باشند، اما فرصت‌های بی‌نظیری برای ایجاد یک نام تجاری منحصر به فرد و به‌یادماندنی فراهم می‌کنند.

 

چگونه بهترین نام دامنه را انتخاب کنیم؟ (قوانین طلایی)

 انتخاب نام دامنه یک تصمیم استراتژیک است که می‌تواند بر آینده برند و کسب‌وکار شما تأثیر بگذارد. در اینجا یک چک‌لیست از قوانین طلایی برای انتخاب بهترین نام دامنه آورده شده است:

1. کوتاه و به یاد ماندنی باشد: نام‌های کوتاه راحت‌تر در ذهن می‌مانند، سریع‌تر تایپ می‌شوند و احتمال خطا در آن‌ها کمتر است. سعی کنید طول دامنه خود را بین ۶ تا ۱۴ کاراکتر نگه دارید.
2. تایپ و تلفظ آن ساده باشد: از کلمات با املای پیچیده، چنداملایی یا کلماتی که تلفظ آن‌ها سخت است، پرهیز کنید. نام دامنه باید به راحتی پشت تلفن قابل انتقال باشد.
3. مرتبط با برند و حوزه کاری باشد: نام دامنه باید به مخاطب سرنخی از فعالیت شما بدهد. این کار به ساخت یک برند منسجم کمک می‌کند.
4. از کلمات کلیدی استفاده کنید: اگر می‌توانید، کلمه کلیدی اصلی کسب‌وکارتان را در نام دامنه بگنجانید. برای مثال، اگر فروشگاه شیشه در تهران دارید، نامی مانند com می‌تواند به بهبود رتبه شما در موتورهای جستجو کمک کند.
5. پسوند مناسب انتخاب کنید: پسوند .com همیشه اولویت اول و معتبرترین گزینه است. اگر این پسوند برای نام مورد نظر شما اشغال بود و مخاطبان شما عمدتاً در ایران هستند،
   .ir یک انتخاب عالی و اقتصادی است.
6. از اعداد و خط تیره (Hyphen) پرهیز کنید: اعداد می‌توانند گیج‌کننده باشند (آیا باید عدد ۵ را تایپ کرد یا کلمه five؟). خط تیره نیز تایپ را سخت می‌کند و ممکن است نام دامنه را اسپم‌گونه نشان دهد.
7. منحصر به فرد و قابل برندسازی باشد: از نام‌هایی که شباهت زیادی به برندهای معروف و ثبت‌شده دارند، دوری کنید. این کار شما را از مشکلات حقوقی احتمالی در آینده نجات می‌دهد و به شما اجازه می‌دهد برند خودتان را بسازید.
8. در شبکه‌های اجتماعی هم در دسترس باشد: قبل از نهایی کردن خرید دامنه، حتماً بررسی کنید که آیا نام کاربری مشابه در شبکه‌های اجتماعی مهم مانند اینستاگرام، تلگرام و توییتر آزاد است یا خیر. این کار به یکپارچگی برند شما کمک می‌کند.
9. از ابزارهای پیشنهاد نام استفاده کنید: اگر برای پیدا کردن نام مناسب به مشکل خوردید، از ابزارهای آنلاین تولیدکننده نام دامنه مانند NameMesh، LeanDomainSearch یا NameBoy کمک بگیرید. این ابزارها می‌توانند با ترکیب کلمات کلیدی شما، ایده‌های خلاقانه‌ای ارائه دهند.

 

دامنه و هاست: آدرس و خانه وب‌سایت شما

 برای یک فرد مبتدی، درک تفاوت بین «دامنه» و «هاست» یکی از اولین و مهم‌ترین گام‌هاست. این دو مفهوم کاملاً از هم جدا هستند اما برای داشتن یک وب‌سایت فعال، به هر دوی آن‌ها نیاز دارید. بهترین تشبیه برای درک این تفاوت، مثال خانه و آدرس است.

• دامنه (Domain): دامنه آدرس خانه شماست. این آدرس به مردم می‌گوید که برای پیدا کردن شما باید به کجا مراجعه کنند (مثلاً my-beautiful-home.com). این فقط یک آدرس است و به تنهایی شامل هیچ فضا یا ساختمانی نمی‌شود.
• هاست (Hosting): هاست زمین و ساختمان خانه شماست. این یک فضای فیزیکی (در واقع، بخشی از یک کامپیوتر قدرتمند به نام سرور) است که تمام فایل‌ها، تصاویر، متن‌ها و کدهای وب‌سایت شما در آن ذخیره و نگهداری می‌شوند. بدون هاست، آدرس شما به یک زمین خالی اشاره می‌کند.

نحوه اتصال این دو به هم:

حالا سوال اینجاست که چگونه این آدرس (دامنه) به آن خانه (هاست) متصل می‌شود؟ این اتصال از طریق تنظیم نیم‌سرور (Nameserver یا NS) انجام می‌شود. وقتی شما یک سرویس هاست خریداری می‌کنید، شرکت هاستینگ چند آدرس نیم‌سرور به شما می‌دهد (مانند ns1.myhost.com و ns2.myhost.com). شما باید وارد پنل مدیریت دامنه خود شوید (در شرکتی که دامنه را از آن ثبت کرده‌اید) و این آدرس‌های NS را در بخش تنظیمات DNS وارد کنید. این کار به سیستم جهانی DNS می‌گوید که هرگاه کسی آدرس دامنه شما را جستجو کرد، او را به سمت سرورهای هاست شما هدایت کند.

یک توصیه مهم برای مبتدیان:

اگرچه می‌توانید دامنه و هاست را از دو شرکت مختلف خریداری کنید، اما این کار می‌تواند در صورت بروز مشکل، باعث سردرگمی شود. ممکن است شرکت هاستینگ مشکل را به گردن شرکت دامنه بیندازد و بالعکس، و شما در این میان سرگردان شوید.۶ به همین دلیل، برای شروع کار، به شدت توصیه می‌شود که دامنه و هاست خود را از یک شرکت معتبر و واحد خریداری کنید. این کار مدیریت را ساده‌تر می‌کند و در صورت بروز هرگونه مشکل، تنها یک تیم پشتیبانی پاسخگوی شما خواهد بود.

 

هزینه‌ها چقدر است؟ لیست قیمت به‌روز دامنه‌ها (خرداد ۱۴۰۳)

 هزینه ثبت و تمدید دامنه یکی از هزینه‌های اصلی راه‌اندازی و نگهداری وب‌سایت است. این قیمت‌ها بسته به پسوند دامنه، شرکت ثبت‌کننده (Registrar) و نرخ ارز متغیر هستند. در ادامه، یک دید کلی از تعرفه‌های به‌روز دامنه‌های ملی و بین‌المللی ارائه می‌شود تا بتوانید بودجه‌بندی دقیق‌تری داشته باشید.

جدول ۱: تعرفه‌های رسمی ثبت و تمدید دامنه‌های ملی (ایرنیک – سال ۱۴۰۳)

دامنه‌های ملی ایران توسط پژوهشگاه دانش‌های بنیادی (ایرنیک) مدیریت می‌شوند و تعرفه‌های آن‌ها به صورت واحدی تعیین می‌گردد. طبق آخرین اطلاعیه، از اول تیرماه ۱۴۰۳، هزینه هر واحد برای کاربران عادی معادل ۲۰,۰۰۰ تومان (۲۰۰,۰۰۰ ریال) است.

 

نوع دامنه	عملیات	تعرفه (واحد)	هزینه نهایی (تومان)
مرتبه دوم (مانند .ir)	ثبت/تمدید یک‌ساله	۲ واحد	۴۰,۰۰۰
	ثبت/تمدید پنج‌ساله	۶ واحد	۱۲۰,۰۰۰
مرتبه سوم (مانند .co.ir, .ac.ir)	ثبت/تمدید یک‌ساله	۱.۵ واحد	۳۰,۰۰۰
	ثبت/تمدید پنج‌ساله	۴.۵ واحد	۹۰,۰۰۰
سایر عملیات	انتقال دامنه	۱ واحد	۲۰,۰۰۰
	لغو دامنه	۰.۵ واحد	۱۰,۰۰۰

توجه: شرکت‌های نماینده فروش ممکن است این دامنه‌ها را با قیمت‌های متفاوتی (معمولاً کمی بالاتر) ارائه دهند که شامل هزینه‌های پشتیبانی و خدمات ارزش افزوده می‌شود.

جدول ۲: قیمت تقریبی ثبت و تمدید دامنه‌های بین‌المللی محبوب (تومان)

قیمت دامنه‌های بین‌المللی در شرکت‌های ایرانی به دلیل رقابت و نرخ ارز، نوسان دارد. جدول زیر یک محدوده قیمتی تقریبی بر اساس داده‌های چند شرکت معتبر در خرداد ۱۴۰۳ ارائه می‌دهد.

 

پسوند دامنه	هزینه ثبت سال اول (تومان)	هزینه تمدید سالانه (تومان)	توضیحات
.com	۱,۱۰۰,۰۰۰ – ۱,۴۰۰,۰۰۰	۱,۱۰۰,۰۰۰ – ۱,۴۰۰,۰۰۰	محبوب‌ترین و معتبرترین پسوند جهانی.
.net	۱,۲۰۰,۰۰۰ – ۱,۹۰۰,۰۰۰	۱,۲۰۰,۰۰۰ – ۱,۹۰۰,۰۰۰	مناسب برای شرکت‌های فناوری و شبکه.
.org	۹۰۰,۰۰۰ – ۱,۸۰۰,۰۰۰	۹۰۰,۰۰۰ – ۱,۸۰۰,۰۰۰	ایده‌آل برای سازمان‌های غیرانتفاعی.
.info	۷۰۰,۰۰۰ – ۳,۴۰۰,۰۰۰	۷۰۰,۰۰۰ – ۳,۴۰۰,۰۰۰	برای سایت‌های اطلاع‌رسانی.
.online	۲۸۰,۰۰۰ – ۵۵۰,۰۰۰	۳,۴۰۰,۰۰۰ – ۴,۵۰۰,۰۰۰	هزینه ثبت اولیه پایین، هزینه تمدید بالا.
.shop	۲۱۰,۰۰۰ – ۲۸۰,۰۰۰	۲,۷۰۰,۰۰۰ – ۴,۵۰۰,۰۰۰	هزینه ثبت اولیه پایین، هزینه تمدید بالا.
.store	۲۸۰,۰۰۰ – ۵۵۰,۰۰۰	۴,۵۰۰,۰۰۰ – ۷,۰۰۰,۰۰۰	هزینه ثبت اولیه پایین، هزینه تمدید بالا.

نکته بسیار مهم: بسیاری از پسوندهای جدید (nTLDs) مانند .shop و .online با تخفیف‌های بسیار ویژه برای سال اول ثبت عرضه می‌شوند، اما هزینه تمدید آن‌ها چندین برابر هزینه ثبت اولیه است. حتماً قبل از خرید، هزینه تمدید را نیز بررسی کنید.

 

چگونه دامنه ثبت کنیم؟ راهنمای گام به گام

 اکنون که با مفاهیم پایه و هزینه‌ها آشنا شدید، وقت آن است که آستین‌ها را بالا بزنید و اولین دامنه خود را ثبت کنید. فرآیند ثبت بسته به نوع دامنه (ملی یا بین‌المللی) کمی متفاوت است.

 

استعلام دامنه: آیا آدرس مورد نظر شما آزاد است؟

 اولین قدم، بررسی آزاد بودن نام دامنه مورد نظرتان است. این کار به سادگی از طریق ابزارهای جستجوی دامنه که در صفحه اصلی تمام وب‌سایت‌های ثبت‌کننده دامنه (Registrar) وجود دارد، انجام می‌شود. کافی است نام دلخواه خود را وارد کرده و روی دکمه جستجو کلیک کنید. سیستم به شما خواهد گفت که آیا این دامنه با پسوندهای مختلف آزاد است یا قبلاً توسط شخص دیگری ثبت شده است.

اگر دامنه‌ای ثبت شده باشد، می‌توانید با استفاده از سرویس WHOIS اطلاعات مالک آن را (در صورتی که مخفی نشده باشد) مشاهده کنید. برای دامنه‌های بین‌المللی از سایت whois.com و برای دامنه‌های ایرانی از whois.nic.ir استفاده کنید.

 

ثبت دامنه‌های بین‌المللی (.com, .net,…)

 ثبت دامنه‌های بین‌المللی فرآیند بسیار ساده‌ای دارد:

1. در وب‌سایت یک شرکت معتبر ثبت دامنه، نام مورد نظر خود را جستجو کنید.
2. پس از اطمینان از آزاد بودن، آن را به سبد خرید خود اضافه کنید.
3. مدت زمان ثبت را انتخاب کنید (معمولاً ۱ تا ۱۰ سال).
4. اطلاعات مالکیت دامنه (نام، آدرس، ایمیل، تلفن) را با دقت وارد کنید.
5. هزینه را از طریق درگاه پرداخت آنلاین پرداخت کرده و فرآیند را نهایی کنید.
   دامنه شما معمولاً به صورت آنی و در عرض چند دقیقه ثبت و فعال می‌شود.

 

ثبت دامنه ملی (.ir): دریافت شناسه ایرنیک

 ثبت دامنه ملی .ir یک مرحله اضافی و مهم دارد. مرجع رسمی ثبت این دامنه‌ها در ایران، پژوهشگاه دانش‌های بنیادی یا ایرنیک (IRNIC) است. برای ثبت هرگونه دامنه با پسوند .ir، شما ابتدا باید در وب‌سایت ایرنیک یک حساب کاربری بسازید که به آن «شناسه ایرنیک» یا NIC Handle گفته می‌شود.

مراحل گام به گام ساخت شناسه حقیقی در ایرنیک:

1. ورود به سایت ایرنیک: به آدرس nic.ir مراجعه کرده و از منوی بالای صفحه، روی گزینه «مشخصه‌های شناسه» و سپس «ساختن شناسه کاربری» کلیک کنید.
2. انتخاب نوع شناسه: در این مرحله، «شخص حقیقی» را انتخاب کنید. (برای شرکت‌ها و سازمان‌ها باید شناسه حقوقی یا رسمی انتخاب شود).
3. تکمیل فرم اطلاعات: فرم اطلاعات شخصی را با دقت و به صورت کاملاً صحیح پر کنید. این اطلاعات شامل نام و نام خانوادگی (فارسی و لاتین)، کد ملی، آدرس پستی، کد پستی و اطلاعات تماس است. همچنین باید یک پرسش و پاسخ محرمانه برای بازیابی حساب خود انتخاب کنید.
4. تنظیم رابط‌های مجاز: در انتهای فرم، بخشی به نام «رابط‌های مجاز» وجود دارد. بهترین گزینه انتخاب «آزاد برای نمایندگان فروش» است. این گزینه به شرکت‌های هاستینگ اجازه می‌دهد تا از طرف شما دامنه را ثبت کنند.
5. تایید ایمیل و دریافت شناسه: پس از تکمیل فرم، یک ایمیل تایید برای شما ارسال می‌شود. پس از تایید، شناسه ایرنیک شما (که ترکیبی از حروف و عدد است، مانند ab123-irnic) ساخته شده و به شما نمایش داده می‌شود.

پس از دریافت شناسه ایرنیک، می‌توانید به وب‌سایت شرکت هاستینگ مورد نظر خود مراجعه کرده، دامنه .ir را جستجو کنید و در مرحله ثبت، شناسه ایرنیک خود را وارد نمایید. ثبت دامنه از طریق نمایندگان فروش معمولاً ارزان‌تر از ثبت مستقیم در سایت ایرنیک است. ثبت نهایی دامنه‌های .ir ممکن است تا ۲۴ ساعت زمان ببرد.

 

حفاظت از دارایی دیجیتال: امنیت دامنه برای مبتدیان

 دامنه شما یک دارایی دیجیتال ارزشمند است. همان‌طور که از خانه فیزیکی خود محافظت می‌کنید، باید امنیت آدرس آنلاین خود را نیز جدی بگیرید. در ادامه به مهم‌ترین مفاهیم و ابزارهای امنیتی دامنه می‌پردازیم.

 

چرخه حیات دامنه: چه اتفاقی می‌افتد اگر دامنه را تمدید نکنیم؟

 فراموش کردن تمدید دامنه یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات است که می‌تواند به از دست رفتن کامل آن منجر شود. برای جلوگیری از این اتفاق، باید با چرخه حیات دامنه آشنا باشید :

1. فعال (Active): دوره‌ای که شما دامنه را ثبت کرده‌اید و کاملاً در مالکیت شماست.
2. منقضی و دوره مهلت (Expiration & Grace Period): پس از تاریخ انقضا، دامنه وارد یک دوره مهلت می‌شود. برای دامنه‌های بین‌المللی (.com, .net) این دوره معمولاً ۳۰ تا ۴۵ روز و برای دامنه‌های .ir دقیقاً ۳۰ روز است. در این مدت، مالک اصلی می‌تواند دامنه را با هزینه تمدید عادی و بدون جریمه، دوباره فعال کند.
3. دوره بازخرید (Redemption Period): اگر دامنه در دوره مهلت تمدید نشود، وارد دوره بازخرید می‌شود. این دوره برای دامنه‌های بین‌المللی حدود ۳۰ روز و برای دامنه‌های .ir نیز ۳۰ روز (با نام دوره قفل) است. در این مرحله، مالک همچنان می‌تواند دامنه را پس بگیرد، اما باید جریمه سنگینی (علاوه بر هزینه تمدید) پرداخت کند.
4. دوره حذف (Pending Deletion): پس از پایان دوره بازخرید، دامنه وارد یک دوره کوتاه ۵ روزه برای حذف کامل می‌شود. در این مرحله، دامنه قفل است و هیچ‌کس، حتی مالک قبلی، نمی‌تواند آن را تمدید یا بازیابی کند.
5. آزاد شدن (Available): پس از طی این مراحل، دامنه به طور کامل از مالکیت قبلی خارج شده و برای ثبت عمومی توسط هر شخصی در سراسر جهان آزاد می‌شود.

 

ابزارهای امنیتی ضروری

برای جلوگیری از سرقت و مشکلات مدیریتی، حتماً از ابزارهای زیر استفاده کنید:

• قفل ثبت (Registrar Lock): این یک قابلیت امنیتی بسیار مهم است که از انتقال غیرمجاز دامنه شما توسط افراد سودجو به یک شرکت ثبت‌کننده دیگر جلوگیری می‌کند. همیشه مطمئن شوید که قفل دامنه شما در پنل مدیریت فعال باشد.
• حفاظت از حریم خصوصی (WHOIS Privacy): طبق قوانین بین‌المللی، اطلاعات شخصی مالک هر دامنه (شامل نام، آدرس، ایمیل و شماره تلفن) در یک پایگاه داده عمومی به نام WHOIS ثبت می‌شود. این موضوع می‌تواند شما را در معرض دریافت ایمیل‌های اسپم، تماس‌های تبلیغاتی و حتی کلاهبرداری و سرقت هویت قرار دهد. سرویس WHOIS Privacy اطلاعات شما را با اطلاعات عمومی شرکت ثبت‌کننده جایگزین می‌کند و از حریم خصوصی شما محافظت می‌کند.
  • تفاوت در.ir و.com: این سرویس برای اکثر دامنه‌های بین‌المللی (به لطف قوانین GDPR اروپا) به صورت رایگان ارائه می‌شود. اما برای دامنه‌های .ir، این قابلیت به طور سنتی وجود ندارد، هرچند ایرنیک اخیراً نمایش عمومی برخی اطلاعات حساس را محدود کرده است.
• تمدید خودکار (Auto-Renew): بهترین و ساده‌ترین راه برای جلوگیری از فراموشی تاریخ انقضا و از دست دادن تصادفی دامنه، فعال کردن گزینه تمدید خودکار در پنل مدیریت دامنه است. با این کار، تا زمانی که اطلاعات پرداخت شما معتبر باشد، دامنه به صورت خودکار قبل از انقضا تمدید می‌شود.

 

فراتر از اصول اولیه: موضوعات تکمیلی

 دنیای دامنه‌ها بسیار گسترده‌تر از اصول اولیه است. در این بخش نگاهی کوتاه به چند موضوع تکمیلی و جالب می‌اندازیم.

 

دامنه من ثبت شده! چه کار کنم؟ (بازار ثانویه دامنه)

 اگر نام دامنه رویایی شما قبلاً توسط شخص دیگری ثبت شده است، ناامید نشوید! هنوز راه‌هایی وجود دارد. شما می‌توانید وارد بازار ثانویه دامنه (Domain Aftermarket) شوید. در این بازار، افراد دامنه‌های ثبت‌شده خود را برای فروش عرضه می‌کنند. شما می‌توانید:

• مذاکره مستقیم: با استفاده از اطلاعات WHOIS، با مالک فعلی دامنه تماس گرفته و برای خرید آن مذاکره کنید.
• پلتفرم‌های مزایده: از طریق وب‌سایت‌های معتبر مزایده دامنه مانند Sedo، GoDaddy Auctions یا Afternic، دامنه مورد نظر خود را خریداری کنید. این پلتفرم‌ها به عنوان واسطه عمل کرده و امنیت معامله را تضمین می‌کنند.

 

دامنه‌های پریمیوم (Premium): چرا برخی دامنه‌ها میلیون‌ها دلار قیمت دارند؟

 احتمالاً شنیده‌اید که دامنه‌هایی مانند Voice.com به قیمت ۳۰ میلیون دلار یا CarInsurance.com به قیمت ۴۹.۷ میلیون دلار فروخته شده‌اند. این‌ها دامنه‌های پریمیوم هستند. دامنه‌های پریمیوم نام‌های بسیار کوتاه، جذاب، عمومی و به‌یادماندنی هستند که پتانسیل برندسازی فوق‌العاده‌ای دارند. این دامنه‌ها به دلیل ارزش ذاتی بالا، به عنوان یک دارایی دیجیتال و یک سرمایه‌گذاری بلندمدت در نظر گرفته می‌شوند و به همین دلیل قیمت‌های نجومی دارند.

 

دامنه‌های فارسی (IDN): فرصت یا چالش؟

 دامنه‌های IDN (Internationalized Domain Names) به شما اجازه می‌دهند نام دامنه خود را با حروف غیرانگلیسی، مانند فارسی، ثبت کنید (مثلاً کافه‌چی.com).

• فرصت‌ها: از آنجایی که دامنه‌های فارسی کمتر ثبت شده‌اند، شانس بیشتری برای یافتن یک نام آزاد و جذاب دارید. همچنین این دامنه‌ها برای مخاطبان ایرانی حس نزدیکی و هویت بومی ایجاد می‌کنند.
• چالش‌ها: تایپ این دامنه‌ها برای برخی کاربران دشوار است، همه سرویس‌ها و نرم‌افزارها از آن‌ها پشتیبانی نمی‌کنند و در حال حاضر امکان ثبت دامنه فارسی با پسوند .ir وجود ندارد (فقط با پسوندهایی مانند .com و .net ممکن است). توصیه می‌شود از دامنه فارسی به عنوان یک دامنه فرعی و برای هدایت کاربر به دامنه اصلی استفاده کنید، نه به عنوان آدرس اصلی سایت.

 

نگاهی به آینده: دامنه‌های بلاکچین

 نسل جدیدی از دامنه‌ها در حال ظهور است که بر پایه فناوری بلاکچین کار می‌کنند. دامنه‌هایی با پسوندهایی مانند .eth، .crypto یا .sol به جای اینکه به یک سرور متمرکز متصل شوند، به یک کیف پول ارز دیجیتال غیرمتمرکز متصل می‌شوند. این دامنه‌ها مالکیت واقعی و کنترل کامل را به کاربر می‌دهند و در برابر سانسور و توقیف مقاوم هستند. اگرچه این فناوری هنوز در مراحل اولیه خود قرار دارد، اما آینده هیجان‌انگیزی را برای هویت دیجیتال و وب غیرمتمرکز (Web3) نوید می‌دهد.

 

جمع‌بندی و گام بعدی شما

 در این راهنمای جامع، سفری کامل به دنیای دامنه‌ها داشتیم. آموختیم که دامنه، آدرس و هویت دیجیتال شماست که به جای رشته‌های عددی پیچیده IP، نامی ساده و انسانی را در اختیار ما قرار می‌دهد. دیدیم که انتخاب نام دامنه یک تصمیم استراتژیک و مهم در برندسازی است و باید با دقت انجام شود. با آناتومی دامنه، انواع پسوندها و فرآیند فنی کارکرد آن در پشت صحنه آشنا شدیم.

همچنین تفاوت حیاتی بین دامنه و هاست را با مثال آدرس و خانه درک کردیم و یاد گرفتیم که چگونه این دو را به یکدیگر متصل کنیم. هزینه‌های به‌روز ثبت دامنه‌های ملی و بین‌المللی را بررسی کردیم و مراحل گام به گام ثبت آن‌ها، به خصوص فرآیند دریافت شناسه ایرنیک برای دامنه‌های .ir را مرور کردیم. در نهایت، با اهمیت امنیت دامنه، چرخه حیات آن و ابزارهای حفاظتی آشنا شدیم و نگاهی به موضوعات پیشرفته‌تر مانند دامنه‌های پریمیوم و آینده دامنه‌های بلاکچین انداختیم.

اکنون شما تمام اطلاعات لازم برای برداشتن اولین و مهم‌ترین قدم در دنیای آنلاین را در اختیار دارید. دیگر از اصطلاحات فنی نترسید. گام بعدی شما این است که با اعتماد به نفس، نام دامنه رویایی خود را جستجو کرده، آن را ثبت کنید و ساختن خانه دیجیتال خود را آغاز نمایید.

برای شما در این مسیر هیجان‌انگیز آرزوی موفقیت داریم!